Ruch, nie tylko czyni dziecko sprawniejszym, ale i mądrzejszym. Przez niego następuje odkrywanie uzdolnień i talentów.
Aktywność fizyczna (ruchowa) jest podstawowym stymulatorem rozwoju psychosomatycznego człowieka. Rozwija ona dyspozycje związane m.in.
z umiejętnościami ruchowymi, zdolnościami motorycznymi, postawą czy zahartowaniem ciała.
Aktywność ruchowa jest regulatorem procesów organicznych młodego organizmu. Ruch, wzmacnia ustrój młodego człowieka, kształtując
i usprawniając wszystkie jego układy.
Aktywność fizyczna, spełnia również rolę w procesie adaptacji dzieci
i młodzieży do funkcjonowania w otaczającym je środowisku społecznym. Postawa społeczna młodego człowieka kształtuje się przede wszystkim przez działanie w zespole, współzawodnictwo i współdziałanie w walce sportowej – te formy aktywności ruchowej najlepiej przysposabiają do życia społecznego.
W obecnym środowisku, wysiłek fizyczny ograniczany jest coraz bardziej na rzecz wysiłku umysłowego, statycznego trybu życia. Zrównoważenie aktywności ruchowej
i psychicznej jest niezbędne w procesie rozwoju psychofizycznego. Aktywność fizyczna ma za zadanie wyrównanie bilansu ruchowego, wzbogacenie różnymi rodzajami przeżyć (np. przez kontakt z przyrodą), „wyrwanie” z zamkniętych pomieszczeń. Ruch, stosowany jest też z powodzeniem wszędzie tam gdzie występują odchylenia rozwojowe możliwe do zlikwidowania lub załagodzenia poprzez odpowiednie ćwiczenia.
Aktywność fizyczna odgrywa ważną rolę w zapobieganiu oraz terapii wielu zaburzeń rozwojowych i chorób. Jest istotnym czynnikiem w procesie walki m.in. z otyłością, zaburzeniami układu ruchu, zapobieganiu osteoporozie, miażdżycy, leczeniu mózgowego porażenia dziecięcego, astmy oskrzelowej itp.
Należy pamiętać, że aby aktywność fizyczna miała pozytywny wpływ na wszystkie sfery działania organizmu, musi być ona odpowiednio dobrana do predyspozycji danej osoby; nie może działać przeciążająco, jak i nie powinien występować jej niedobór.
Zmiany fizyczne w organizmie, które następują wskutek aktywności ruchowej, skorelowane są z psychiką oraz sferą społeczną młodego człowieka.
Odpowiednie wykorzystywanie ruchu w kształtowaniu powiązań sfery psychicznej
i motorycznej przyczynia się do m.in.:
– wykształcenia pozytywnej świadomości ciała,
– pozytywnych relacji międzyludzkich,
– rozwijania odpowiedzialności, pewności siebie i poczucia własnej wartości,
– pobudzenia empatii, kreatywności i zdolności społecznych,
– poprawy zdrowia psychicznego i fizycznego jak i osiągnięć szkolnych,
– zwiększenia zdolności samostanowienia, samorealizacji, tolerancji, solidarności, opanowania i motywacji.
Ruch, nie tylko czyni dziecko sprawniejszym, ale i mądrzejszym. Przez niego następuje odkrywanie uzdolnień
i talentów. Poprawia nastrój, daje poczucie spełnienia i zadowolenia, pozwala lepiej poznać siebie i otoczenie. Wpływa niezwykle korzystnie na całościowy rozwój człowieka. Wreszcie, sprawność fizyczna jest uważana za część inteligencji, jak np. umiejętność mowy czy rozwiązywania zadań matematycznych.
Potwierdzony w badaniach pozytywny wpływ aktywności fizycznej na sferę psychiki to m.in.:
– optymistyczny nastrój (związek z wydzielaniem beta-endorfin),
– wyższe poczucie wartości,
– obniżenie lęku i stresu, poprawa zdrowia psychicznego,
– lepsze skupienie i podzielność uwagi,
– regulacja emocji,
– zwiększenie zakresu pamięci długotrwałej,
– poprawa kontaktów towarzyskich i okazja do dzielenia radości
– redukcja przypadków sięgania po alkohol, papierosy, narkotyki
Zalecany poziom aktywności fizycznej
Aby aktywność ruchowa miała pozytywny wpływ na zdrowie młodego człowieka, koniecznym jest, aby jej poziom był ustalony na odpowiednim poziomie. Nadmiar ćwiczeń ruchowych, jak i ich niedostatek, są dla organizmu niekorzystne. Poziom aktywności fizycznej kształtuje się indywidualnie i zależy od wielu czynników takich jak np. wiek, płeć, wcześniejsze doświadczenia w uprawianiu ćwiczeń, stopień rozwoju organizmu.
Istnieje wiele prób określenia pożądanego poziomu aktywności ruchowej, jednak ze względu na różnice międzyludzkie, jest to trudne. Przyjmuje się, że optymalna dawka aktywności fizycznej u dzieci i młodzieży to taka, która zaspokaja potrzeby ruchowe
i stymuluje rozwój organizmu. Potrzeby te są, jak wspomniano różne. Inne jest też optimum potrzebne do zachowania zdrowia a inne do jego poprawy.
Niemniej stwierdzono, że najmniejszy bodziec wysiłkowy, który może spowodować doskonalenie sprawności
i kształtowanie nowych funkcji motorycznych, wynosi 30% maksymalnego obciążenia. Zaobserwowano, że dla usprawnienia układu krążenia, za skuteczną aktywność fizyczną u dorosłych należy uznać taką, o intensywności od 50% do 80% pułapu zużycia tlenu, a u dzieci to taka, gdy wysiłkowa częstość skurczów serca jest o 50% wyższa od częstości tętna spoczynkowego lub równa wartościom przy wysiłkach większych niż 50% pułapu zużycia tlenu.
Propozycji dotyczących preferowanego wysiłku fizycznego jest wiele, niemniej najbardziej znaczące organizacje międzynarodowe przyjęły ustalenia zaproponowane przez American College of Sports Medicine w 2007 roku. Dzieciom i młodzieży (ogólnie zdrowym 5-18 latkom, według innych 6-17 latkom23) proponuje się tu 60 minut lub więcej umiarkowanej do intensywnej aktywności ruchowej dziennie, niezbędnej dla rozwoju, uwzględniającej różne formy aktywności.
Światowa Organizacja Zdrowia wskazała, że umiarkowanymi formami aktywności fizycznej (spalanie kalorii od 3 do 6-krotności wyższe niż podczas siedzenia) jest np. szybki spacer, taniec, praca w ogrodzie, gry i sporty z dziećmi bez współzawodnictwa (rekreacyjna gra w piłkę, siatkówkę), proste prace budowlane, spokojna jazda na rowerze, wolne pływanie, tenis stołowy, tenis ziemny (debel). Intensywna aktywność (spalanie kalorii 6-krotnie większe niż podczas siedzenia), powodująca zwiększenie liczby oddechów i wzrost uderzeń serca, to np. bieganie, bardzo szybki marsz, aerobic, szybka jazda na rowerze, gry sportowe o charakterze współzawodnictwa (piłka nożna, siatkówka itp.), tenis ziemny (singiel), jazda na nartach, ciężkie prace fizyczne (np. kopanie ziemi)24. Dorośli (ogólnie zdrowi 18-65 latkowie), aby zachować zdrowie, powinni podejmować co najmniej 30 minut umiarkowanej do intensywnej aktywności fizycznej 5 dni w tygodniu, albo minimum 20 minut intensywnej aktywności fizycznej 3 razy w tygodniu 25.
Opracowano na podstawie:
http://www.forrest-limanowa.pl/
